Elric!

Każde z was kiedyś to pewnie miało. Czytacie książkę i myślicie „Wow, to by się świetnie nadawało na erpega, ten świat jest taki bogaty, taki żywy – wystarczy tylko dopisać mechanikę i można grać.”

Elric! jest dowodem na fakt, że panowie z Chaosium także ulegli tej iluzji.

Jak możecie się domyślić z powyższego, podchodzę bardzo ostrożnie do erpegowych adaptacji filmów, książek czy komiksów. Książki zawierają z reguły dużo mniej informacji o świecie niż to się wydaje podczas ich czytania. Zróbcie proste ćwiczenie – weźcie cykl o Wiedźminie i znajdźcie opis Jaskra. Czego się z niego dowiecie? Że Jaskier jest przystojny, ma perlisty śmiech, bufiasty kaftan i kapelusik z piórkiem. W książce wystarczy, w erpegu już często nie.

Ale opisy postaci to najmniejszy problem – dużo ważniejsze są informacje (a raczej ich brak) o świecie. Ot, takie banalne rzeczy – kto nim rządzi, jakie są tam obyczaje, waluta, ile kosztuje chleb, a ile koń czy miecz, jaki poziom technologiczny w nim panuje.

Z czego to wynika? Proste – książka zazwyczaj jest o bohaterach, świat stanowi w niej tło. Erpeg jest o świecie i tym kim można w nim być (sprawdzić czy nie Indie – wtedy nigdy nie wiadomo o czym będzie). Do tego autor książki ma dowolność w ustawianiu optyki – może wybrać do pokazania te kawałki świata które nie budzą u odbiorcy kłopotliwych pytań. MG takiej dowolności nie ma.

Oczywiście MG albo twórcy mogą te brakujące szczegóły wymyślić – ale tak naprawdę uzupełnianie gotowego świata jest trudniejsze niż budowanie swojego od zera. Trzeba cały czas konfrontować „plomby” z już dostępnym, niespójnym i wybiórczym materiałem. A w niektórych wypadkach dochodzi ryzyko, że wyjdzie nowa część cyklu/filmu itp i trzeba będzie jakoś sobie poradzić ze zmianami w świecie.

Ale wróćmy do Elrica.

Dwa słowa o Elricu z Melniboné

Gra oparta jest na cyklu autorstwa Michaela Moorcocka (ci którzy nie kojarzą, dużo nie stracili). Opowiada on (niespodzianka) o Elricu z Melniboné.

Melniboné to pradawne imperium, które niegdyś z pomocą swoich smoków władało całym znanym światem, a teraz pogrąża się w izolacji i dekadencji. Elric jest tegoż imperium słabowitym i chorowitym bladolicym władcą. Elric przez cały cykl chodzi smutny. Najpierw jest smutny bo jest taki słaby, potem zawiera pakt z bogiem chaosu i jest smutny bo siły zawdzięcza wypijającemu dusze mieczowi. Potem dogaduje się z władcami Młodych Królestw, najeżdża swoje własne imperium, niszczy je – i znowu jest smutny. Potem przez chwilę jest szczęśliwy bo ma nową ukochaną, ale potem ktoś ją porywa, zmienia w wielkiego robaka i Elric znowu jest smutny, a po tym kiedy ukochana nabija się na jego wypijający dusze miecz – robi się jeszcze smutniejszy. A potem jest koniec świata. A potem jego własny miecz go zabija, zmienia się w człowieka i odlatuje w siną dal. Nie wierzycie? To sobie sprawdźcie.

Mechanika

Zacznę od tego o czym pisze mi się najlepiej, czyli mechaniki. To jest element który można zresztą do pewnego stopnia pochwalić. Elric korzysta z systemu BRP (Basic Role Playing). Większości zapewne ta nazwa nic nie mówi, ale jeśli ktoś zna Zew Cthulhu, to poniższa ilustracja wygląda zapewne znajomo. Więcej o BRP na mojej świeżo stworzonej podstronie.

Muszę przyznać, że jak na swoje czasy, mechanika BRP była całkiem przyzwoita. Do tego całkiem grywalna mechanika walki – w stosunku do ZC została nieco skomplikowana (możliwość dzielenia umiejętności pomiędzy kilka ataków, zasady do strzaskania broni czy tarczy, a nawet stopniowanie sukcesów), a do tego podczas gry działała dość dynamicznie.

W ciekawy sposób została rozwiązana magia – w nawiązaniu do książkowego pierwowzoru, wszystkie przedmioty magiczne były w praktyce demonami zaklętymi lub przywiązanymi do przedmiotów. Demony miały swoje moce, swoje potrzeby (trzeba było je karmić, albo składać im jakieś inne ofiary) oraz ograniczenia.

Coś o świecie

Autorzy podręcznika próbują trochę podreperować niedostatki w opisie świata heroicznie poświęcając solidne 10 stron na opis świata.

W praktyce oznacza to bity akapit na jedną krainę. To jakby autorzy Warhammera napisali akapit o Imperium. Wypas, nie? O takich ekstrawagancjach jak opis jakiegoś miasta nawet nie wspominam.

Ale coś tam o świecie jednak mamy. Toczy się walka chaosu z prawem i bohaterowie muszą się opowiedzieć po którejś ze stron. Chaos daje im potężną magię, prawo daje im słabawe mechaniczne gadżety, a równowaga pozwala czuć się ze sobą dobrze, dotrzeć do istniejącego na innym planie miasta Tanelorn, przeżyć zagładę świata i dzięki temu wygrać grę. Serio – tak napisali w podręczniku. Wygrać grę. Jeśli ktoś kiedyś zapyta was „A jak się w to wygrywa?” kiedy będziecie mu tłumaczyć co to RPG, to nie będziecie już mogli z czystym sumieniem napisać „W RPG nie da się wygrać.”

Oczywiście powyższe wymaga rozegrania potwornie długiej kampanii, a jako iż w Elricu nie wyszliśmy poza kilka sesji, postacie nie miały szansy nawet zbliżyć się do tego poziomu.

Z pewnym zaskoczeniem dowiedziałem się, że Elric jest wymieniany regularnie w kontekście dark fantasy. W pewnym sensie jest to zgodne z prawdą – rozkładające się Imperium, nadchodzący koniec świata. Problem w tym, że ten mrok nie jest jakoś specjalnie odczuwalny ci przekonujący – daleko mu do wszechobecnego rozkładu i brudu świata Warhammera. Mrok Elrica – o ile w ogóle jest – to mrok wyjątkowo czysty. Mi osobiście nigdy nie przyszłoby do głowy wrzucenie tych dwóch światów do jednej kategorii.

I coś jeszcze

W zamian za niedostatki w opisie świata, mamy kolejne 10 stron poświęcone na dokładne rozpisanie postaci z cyklu. No bo jak tu grać bez współczynników mistrza tortur z cesarskiego dworu Melnibone, albo martwego towarzysza Elrica? Najwyraźniej się nie da, ot co.

W ramach pocieszenia gracze mogą porównać swoje postacie do bohaterów sagi – tzn. popatrzeć na nich i stwierdzić, że postacie którymi grają są naprawdę beznadziejne.

Ale to także element najlepszej tradycji gier rozgrywających się w  istniejących światach gier czy książek. Ta płynąca nie wiadomo skąd myśl, że najbardziej użyteczna informacja dla MG, to rozpisanie (koniecznie w podstawce) wszystkich istotnych bohaterów świata, najlepiej na powerlevelu do którego gracza dotrą za dwa lata grania. Albo i nigdy.

Czemu tak jest? To proste – te światy już mają głównych bohaterów, dla graczy pozostaje co najwyżej miejsce bohaterów drugoplanowych. Jedynie Amberowi udaje się do jakiegoś stopnia uniknąć tego problemu, ale o tym będzie w innym odcinku.

Reasumując – Elric jest systemem na który straciłem sporo czasu, próbując w niego prowadzić. Potraktujcie to jako przestrogę. A jeśli chcecie tworzyć erpega w świecie swojej ukochanej książki, to jeszcze się zastanówcie.

EDIT: Tutaj jedna uwaga o której zapomniałem wcześniej. Elric nie jest pierwszą grą w świecie Elrica. Wcześniej był jeszcze Stormbringer, który doczekał się – uwaga – 5 edycji. Jakoś i uboga zawartość Elrica jest w tym kontekście zjawiskiem tym bardziej fascynującym.